Σύμφωνα με προσφατα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών ο παγκόσμιος πληθυσμός θα αυξηθεί από τα 7.6 στα 9.7 δις μέχρι το 2050 τη στιγμή που ο αριθμός των ανθρώπων άνω των 60 ετών θα φθάσει στα 2 δις. Την ίδια στιγμή το παγκόσμιο σύστημα υγείας διέρχεται ενός ριζικού μετασχηματισμού προσελκύοντας μεγάλα ποσά σε επενδύσεις που εστιάζουν στην πρόληψη και στην αναβάθμιση του επιπέδου ζωής ώστε όλοι εμείς να μπορούμε να ζήσουμε καλύτερα και μακροβιότερα.
Της Ιωάννας Μιχαλοπούλου
Με βάση την έκθεση του ΟΟΣΑ το 2017 οι δαπάνες υγιεινομικής περίθαλψης αυξήθηκαν σε περίπου 9% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο στις χώρες του. Το κόστος όμως αυτό σε συνδυασμό με την αύξηση των χρόνιων παθήσεων έχει ως αποτέλεσμα την άμεση ανάγκη και για πρόληψη των ασθενειών. Ποιός έρχεται εκεί να δώσει τη λύση?
Η Ιατρική Τεχνολογία. Και αυτό διότι νέα εργαλεία πλέον δίνουν λύσεις σε θανατηφόρες ασθένειες κάνοντας τις χρόνιες παθήσεις πιο διαχειρίσιμες.
Φουτουριστικές εξελίξεις όπως η ρομποτική και η προσωποποιημένη ιατρική βάσει χρήσης του γενετικού προφίλ του ασθενή είναι σε θέση να προβαίνουν πλέον σε διάγνωση και θεραπεία. Την ίδια στιγμή η βιοιατρική κλινική έρευνα φέρνει στο φως νέα φάρμακα, ιατρικά μηχανήματα, ιατρικές εφαρμογές και γονιδιακές θεραπείες, ικανές να θεραπεύσουν μοναδικά και αποτελεσματικά ασθενείς οι οποίοι όμως πολλές φορές δεν έχουν πρόσβαση σε αυτές.
Σύμφωνα με τα στοιχεία για τον δυστυχώς ‘αργό’ ψηφιακό μετασχηματισμό της Υγείας που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2018, 3 είναι οι τομείς που χρήζουν άμεσης βελτίωσης: α) η διασφάλιση της διασυνοριακής πρόσβασης σε περίθαλψη, β) η καλύτερη πρόσβαση σε προηγμένες θεραπείες προσωποποιημένης ιατρικής και γ) τα ψηφιακά εργαλεία για την ενδυνάμωση των ίδιων πολιτών.
Η εξέλιξη έτσι σε συγκεκριμένες θεραπευτικές κατηγορίες μεταξύ άλλων της ογκολογίας και η έλευση τεχνολογιών ανοίγουν μια νέα εποχή της precision & personized ιατρικής με κύριο βάρος στην βιοτεχνολογία. Ταυτόχρονα η τεχνολογία άνοιξε νέες προκλήσεις για τη φαρμακοβιομηχανία. Τα Genomics, η νανοτεχνολογία, οι sensors με το Internet of Things, τα big data και advanced analytics, το ΑΙ και η ρομποτική, το 3D printing φέρνουν στην κυριολεξία τα πάνω-κάτω στην ανθρώπινη ιστορία. Έτσι στην Βιοφαρμακευτική έρευνα, η τεχνολογία παρουσιάζει την ευκαιρία για καλύτερα και πιο στοχευμένα αποτελέσματα για τους ασθενείς, για σημαντική μείωση του κόστους και επιτάχυνση της εύρεσης της κατάλληλης θεραπείας.
Mε την αποκωδικοποίηση ανθρώπινου γονιδιώματος το 2003 η γενετική και γονιδιωματική ιατρική εξελίσσεται πλέον πολύ γρήγορα με τις νέες δυνατότητες που της δίνονται στο health αλλά και στο wellbeing του ατόμου. Ετσι, σήμερα οι επιστήμονες έχουν την ικανότητα να αναπτύσσουν και εργαλεία όπως το CRISPR (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeat) υπό την έννοια ότι η τεχνολογία επιτρέπει πλέον γενετικό υλικό να προστίθεται, αφαιρείται ή τροποποιείται σε συγκεκριμένες περιοχές του γονιδιώματος. Οι επιστήμονες πρόσφατα ανακάλυψαν ότι μπορούν να προβούν στην επεξεργασία γονιδίων κατά τέτοιο τρόπο ώστε να επέμβουν αφαιρώντας μέρος της ακολουθίας DNA ανασυντάσσοντάς το. Οπως γνωρίζετε, κάτι τέτοιο βρίσκεται στην πρωτοκαθεδρία αντιμετώπισης του καρκίνου.
Ετσι, πιο επιτακτική από ποτέ κρίνεται η ανάγκη του φαρμακευτικού κόσμου να περάσει από τη προσέγγιση του οne–size fits all approach medicine στην εποχή του personalized medicine. Διότι γεγονός αποτελεί ότι πλέον έχουμε νέες δυνατότητες όχι στη χρήση των δεδομένων per se αλλά στην αυξημένη ποσότητα που συλλέγονται σε όλα τα επίπεδα και κυρίως στην αυξημένη προσβασιμότητα και δυνατότητα αξιοποίησής τους.
Συνεπώς, το κλειδί εδώ είναι η χρήση όλων των συλλεγόμενων πληροφοριών Big Data Πάνω και Πέρα της καθεαυτής χρήσης τους για ιατρικούς σκοπούς, χρήση δηλ. μη προβλέψιμη κατά το στάδιο της συλλογής τους.
Αν όμως μιλάμε για χρήση πάνω και πέρα της αρχικά προβλέψιμης ποιά είναι τα εχέγγυα μια νόμιμης και διαφανούς επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων των πολιτών?
Ο πιο συνήθης και ασφαλής τρόπος γενικά λχ. για μια ασφαλιστική εταιρεία, πάροχο υγείας ή developer -ως Υπεύθυνο Επεξεργασίας, ώστε να επεξεργάζεται σύννομα τα δεδομένα υγείας των ασθενών όπως καθορίζονται και στο άρθρο 9 παρ. 1 του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων (GDPR) ήτοι την ηλικία τους, το ιατρικό ιστορικό τους, τη φαρμακευτική αγωγή τους, διάφορες άλλες παθήσεις τους κλπ., είναι με το να δίνουν τα υποκείμενα την προηγούμενη ειδική, ρητή, ελεύθερη, ενημερωμένη και ελευθέρως ανακλητή συγκατάθεση τους, εξαίρεση που καθορίζει ρητά ο GDPR και ως προς την επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων (άρθρο 9 παρ.2 α’).
Περαιτέρω, οι ρυθμίσεις που εισήγαγε ο GDPR ως εξαίρεση νόμιμης επεξεργασίας (ήτοι και χωρίς προηγούμενη συναίνεση εκ μέρους του υποκειμένου) εμπεριέχονται στο άρθρο 9 παρ. 2 η’ του GDPR δηλ. τέτοια επεξεργασία είναι δυνατή αν κρίνεται απαραίτητη για σκοπούς προληπτικής ή επαγγελματικής ιατρικής, ιατρικής διάγνωσης, παροχής υγειονομικής ή κοινωνικής περίθαλψης ή θεραπείας ή διαχείρισης υγειονομικών και κοινωνικών συστημάτων και υπηρεσιών βάσει του ενωσιακού δικαίου ή του δικαίου κράτους μέλους ή δυνάμει σύμβασης με επαγγελματία του τομέα της υγείας.
Επιπλέον, με βάση το άρθρο 9 παρ. 2 θ’, ρητώς αναφέρεται πως η επεξεργασία δεδομένων υγείας επιτρέπεται όταν είναι απαραίτητη για λόγους δημόσιου συμφέροντος στον τομέα της δημόσιας υγείας, ως προς την διασφάλιση υψηλών προτύπων ποιότητας και ασφάλειας της υγειονομικής περίθαλψης και των φαρμάκων ή των ιατροτεχνολογικών προϊόντων.
Τα επίμαχα δεδομένα υγείας θα πρέπει να συλλέγονται κατά τρόπο νόμιμο και θεμιτό, εκ μέρους πχ. μιας κλινικής ως Υπευθύνου επεξεργασίας, δεν πρέπει να είναι περισσότερα από εκείνα τα οποία απαιτούνται για την επίτευξη των σκοπών επεξεργασίας, να είναι δηλαδή τα απολύτως «πρόσφορα» και «αναγκαία» σύμφωνα πάντα με την αρχή της συνάφειας και προσφορότητας, και της ελαχιστοποίησης των δεδομένων (άρθρο 5 παρ. 1 γ’ GDPR).
Σημειωτέον, λχ. μια κλινική θα πρέπει να λειτουργεί στα πλαίσια τήρησης του απορρήτου της επεξεργασίας και πριν από την σκοπούμενη επεξεργασία να ενημερώνει λεπτομερώς τον ασθενή για τον σκοπό της εξέτασης, θεραπείας (άρθρο 13 GDPR), που είναι η διασφάλιση της αποτελεσματικότητας, αν υπάρχει, τα ακριβή στοιχεία του υπευθύνου επεξεργασίας, τους τυχόν αποδέκτες αυτών, την νομική βάση σύμφωνα με την οποία συντελείται η επεξεργασία των δεδομένων υγείας του, αν πρόκειται αυτά να διαβιβαστούν σε τρίτους ή σε τρίτες χώρες καθώς και τον ενημερώνει για τα δικαιώματα του (διαγραφής, περιορισμού, προσβάσεως κλπ), όπως απαριθμούνται στα άρθρα 17 και 18 του GDPR. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σημειώσω ότι γνωρίζω την υπόθεση της ιδιωτικής κλινικής που έλαβε μεγάλες διαστάσεις στα media της Κύπρου δημοσιοποιώντας δεδομένα υγείας ασθενούς σε μη εξουσιοδοτημένο προς τούτο νοσηλευτή και μάλιστα χωρίς την προηγούμενη ενημέρωση ασθενούς.
Τέλος, ο εκάστοτε ιατρικός πάροχος πρέπει να λαμβάνει τα κατάλληλα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα προκειμένου να διασφαλίζει αλλά και να μπορεί να αποδεικνύει ότι η επεξεργασία διενεργείται σύννομα σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό και τις επιταγές του (άρθρο 24 παρ. 1) προτάσσοντας μέτρα ανωνυμοποίησης, ψευδοανωνυμοποίησης ειδικά για τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα.
Προβλέπονται επίσης, ειδικές διατάξεις περί Διαβιβάσεις Προσωπικών Δεδομένων σε Τρίτες Χώρες (Αποφάσεις Επάρκειας, Κατάλληλες Εγγυήσεις) και ειδικά στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω και την πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαικού Δικαστηρίου Schrems II η οποία έκρινε κατουσίαν ότι το επίπεδο προστασίας στις ΗΠΑ (Privacy Shield) δεν είναι ικανοποιητικό σε σύγκριση με αυτό που υπαγορεύει ο GDPR.
Κατά αυτόν τον τρόπο, ο Κανονισμός θέτει το Υποκείμενο στο επίκεντρο καθώς προβλέπει δικαιώματα: πρόσβασης, περιορισμού, διόρθωσης, διαγραφής, φορητότητας κλπ ενώ θέτει ως απόλυτο το Δικαίωμα Εναντίωσης στο Profiling με ειδική και μόνη εξαίρεση για τα δεδομένα υγείας, την προηγούμενη συγκατάθεση του Υποκειμένου ή το Δημόσιο Συμφέρον.
Γενικά πάντως, δεν θα πρέπει να παραγνωριστεί ο κίνδυνος που διαφαίνεται από τη χρήση των μέσων επίτευξης ασφάλειας των φαρμάκων (μέσω επεξεργασίας αναρτήσεων στο διαδίκτυο, Big Data κλπ) της πιθανότητας Profiling με δεδομένο ότι οι ίδιοι οι Ασθενείς αποτελούν τους κύριους τροφοδότες της μεγάλης δεξαμενής Big Data.
Και βέβαια μιλάμε για τη σύννομη χρήση του profiling σε συνδυασμό με τις νέες κατηγορίες δεδομένων υγείας, ήτοι τα Βιομετρικά, δεδομένα με βαση βιολογικές ιδιότητες ατομου, πτυχές συμπεριφοράς, φυσιολογία μας, ήτοι τρόπος βαδίσματος, αποτυπώματα, ίριδα κλπ, που αποτελεί κατηγορία ανοικτή για περαιτέρω ρύθμιση καθώς και τα Γενετικά με βάση τα κληρονούμενα ή μη γενετικά μας χαρακτηριστικα η επεξεργασία των οποίων θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε επικίνδυνες οδούς.
Η προσπάθεια όμως εξατομίκευσης των φαρμάκων σχετίζεται και με τη συμμετοχή των ασθενών στην διαδικασία κλινικών δοκιμών με τη νέα Πύλη Κλινικών Μελετών βάση της οποίας θα μπορεί να υπάρχει πρόσβαση σε πραγματικό χρόνο μελετών και αποτελεσμάτων στην ΕΕ αλλά και με την αναγνώριση και χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος που ξεκίνησε το 1990 και ολοκληρώθηκε το 2003.
Παρόλα αυτά, τα γονιδιωματικά δεδομένα δύσκολα ανωνυμοποιούνται και περιέχουν πληροφορίες για ποικίλους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων και πληροφοριών για τη φυλετική καταγωγή, την προδιάθεση για ασθένειες και άλλα φαινοτυπικά χαρακτηριστικά και για τον λόγο αυτό τα γονιδιωματικά δεδομένα μπορούν να θεωρηθούν ιδιαίτερα προσωπικά και ευαίσθητα.
Επίσης, τα γονιδιωματικά δεδομένα δεν αφορούν μόνο ένα άτομο, αλλά και άτομα της οικογένειάς του (λόγω του χαρακτηριστικού της κληρονομικότητάς τους) και άρα η αποκάλυψη των γονιδιωματικών δεδομένων ενός ατόμου επηρεάζει την ιδιωτικότητα άλλων ατόμων που πιθανώς να μην έχουν συναινέσει σε αυτό.
Επομένως, τίθεται το εύλογο ερώτημα σχετικά με το εάν (και πώς) θα πρέπει να οριοθετηθεί η συλλογή, επεξεργασία και διάδοση αυτών των δεδομένων για λόγους προστασίας των δικαιωμάτων της ιδιωτικότητας και ασφάλειας των υποκειμένων αυτών των δεδομένων (αλλά και των τρίτων που συγγενεύουν με το υποκείμενο των δεδομένων), ειδικά λαμβάνοντας υπ’ όψιν τόσο την εθνική νομοθεσία όσο και τις επιταγές του GDPR.
Τελικά, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το δίλημμα της ανωνυμοποίησης ή της διατήρησης της προσωποποίησης των πληροφοριών.
Το ερώτημα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό και επίκαιρο λόγω και της υπογραφής της Ευρωπαϊκής Διακήρυξης για την διασυνοριακή πρόσβαση στη γονιδιωματική βάση δεδομένων από μέρους και της Κύπρου εντός του 2018.
Σημειωτέον ότι μέχρι το 2030 σύμφωνα με το World Economic Forum η τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence) αναμένεται μέσω του μεγάλου όγκου δεδομένων (Big Data) να έχει πρόσβαση σε πολλές πηγές δεδομένων μέσω των ενδιαφερομένων μερών (νοσοκομείων, κλινικών, ΕΥ, ασθενών, health app developers, παρόχων οικιακής φροντίδας και βασικά μέσω των πληροφοριών του Ηλεκτρονικού Φακελου Ασθενών και των υπηρεσιών φροντίδας υγείας που παρέχονται στα πλαίσια του ΓεΣΥ) για να αποκαλύψει μοτίβα ασθενειών και να βοηθήσει αποτελεσματικά μέσω της πρόγνωσης και θεραπείας. Tην ίδια στιγμή, το AI θα μειώσει τον χρόνο αναμονής των θεραπειών για τους ασθενείς και θα βελτιώσει την αποτελεσματικότητα των νοσοκομείων και ιατρικών συστημάτων.
- Το 2030, αυτό σημαίνει ότι τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης θα μπορούν να προβλέψουν πότε ένα άτομο κινδυνεύει να αναπτύξει μια χρόνια ασθένεια και να προτείνει προληπτικά μέτρα πριν επιδεινωθούν. Αυτή η εξέλιξη είναι ήδη τόσο επιτυχής που τα ποσοστά διαβήτη, καρδιακής ανεπάρκειας και ΧΑΠ (χρόνια αποφρακτική καρδιακή νόσο) επιτέλους μειωνονται.
- Το 2030, ένα νοσοκομείο δεν θα είναι πλέον ένα μεγάλο κτίριο που θα καλύπτει ένα ευρύ φάσμα ασθενειών. Αντίθετα, θα εστιάζει στη φροντίδα επιβαρυντικών νόσων και περίπλοκων διαδικασιών θεραπειών, ενώ λιγότερο επείγουσες περιπτώσεις θα παρακολουθούνται και θα αντιμετωπίζονται μέσω μικρότερων κέντρων, όπως κλινικές, κέντρα αποκατάστασης, εξειδικευμένες κλινικές θεραπείας και ακόμη και σπίτια ασθενών κατά τρόπο ώστε κάθε ΕΥ να προσφέρει και κάθε ασθενής να δέχεται την εξατομικευμένη φροντίδα που του χρειάζεται.
- Παράλληλα, ο μετασχηματισμός αυτός οδηγεί νομοτελειακά στην ανάγκη ψηφιακού μετασχηματισμού και των ασφαλιστικών εταιρειών για τη μεγιστοποίηση της φροντίδας και άρα και ικανοποίησης των ‘πελατών-ασθενών τους μέσω της χρήσης εργαλείων ICT. H παραγωγή λχ. δικών τους digital apps τα οποία θα είναι ικανά να παρέξουν εξατομικευμένες υπηρεσίες και συμβουλές οδηγεί μετά βεβαιότητας και στην συμπόρευση αυτών με το υπόλοιπο ιατρικό οικοσύστημα για την βελτιστοποίηση της παροχής φροντίδας εις όφελος των ασθενών.
Τα ενδιαφερόμενα λοιπόν μέρη για να επενδύσουν στον τομέα της Ιατρικής Τεχνολογίας θα πρέπει να έχουν υπόψη τους καταρχήν το GDPR και κυρίως τη βάση και το σκοπό της επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων, το ζήτημα της συγκατάθεσης (πότε και αν χρειάζεται), τις ειδικές κατηγορίες δεδομένων με έμφαση στα γενετικά και βιομετρικά (Μια εφαρμογή smartphone για μέτρηση θερμίδων δεν είναι το ίδιο με τη χρήση γενετικής υπηρεσίας απευθείας προς τον καταναλωτή), τα δικαιώματα των υποκειμένων δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στο Profiling, τη δευτερογενή χρήση των δεδομένων στην κλινική έρευνα, τη φύση και τον τρόπο επεξεργασίας από τον Εκτελούντα την Επεξεργασία (Cloud–Provider) ενώ θα πρέπει να έχουν κατά νού ότι με τους 2 νέους Ευρωπαικούς Κανονισμούς των Medical Devices και In–vitro Diagnostics 745/2017 και 746/2017 που αναφέρουν ότι οποιοδήποτε λογισμικό… για χρήση σε ανθρώπους για ιατρικούς σκοπούς διάγνωσης, πρόληψης, πρόγνωσης… με in vitro εξέταση δειγμάτων από το ανθρώπινο σώμα, και αιμοδοσίας χρήζει notification και αντίστοιχου classification από το Notification Body και Συμβούλιο Φαρμάκων (σας μιλώ με βάση την εμπειρία μας).
Επίσης, να έχουν κατά νου και την ενδεχόμενη επαγγελματική αστική και ποινική ευθύνη των ΕΥ από τη χρήση των ιατρικών τεχνολογιών ή προοδευτικά, αν μου επιτρέπετε, και από τη μη χρήση νέων τεχνολογιών υγείας εκ μέρους τους με άλυτα προς το παρόν ζητήματα περί ευθύνης τους, κατοχύρωσης πατεντών αλγοριθμικών εφευρέσεων ενώ να έχουν υπόψη τους και τη σχετική ευρωπαική και εθνική νομοθεσία.
H χρήση και η συμβολή πάντως του ΑΙ είναι αναπόφευκτη.
Αρκεί να σας αναφέρω το νέο διαγνωστικό εργαλείο ΑΙ της Alibaba του οποίου ο αλγόριθμός του είναι ικανός πλέον να ανιχνεύει λοιμώξεις Covid 19 με ποσοστό ακρίβειας έως 96%, σε περίπου 20 δευτερόλεπτα. Εν τω μεταξύ, ρομπότ έχουν αναπτυχθεί σε όλο τον κόσμο για την καταπολέμηση του ιού, την απολύμανση των νοσοκομείων, τη διανομή τροφίμων και φαρμάκων σε ασθενείς, ενώ λαμβάνουν και τις θερμοκρασίες τους τη στιγμή που drones έχουν επίσης αναπτυχθεί για ψεκασμό απολυμαντικών και θερμική απεικόνιση.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη αναμένεται να γίνει ένα τεράστιο τείχος προστασίας από μολυσματικές ασθένειες και πανδημίες. Όχι μόνο βοηθά στον έλεγχο και στις διαγνωστικές τεχνικές, αλλά είναι επίσης απαραίτητο εργαλείο στον εντοπισμό πιθανών εμβολίων και θεραπειών.
Mε δεδομένο ότι τα ευφυή συστήματα είναι ήδη ικανά να εκτελούν εξειδικευμένες εργασίες και να αυξάνουν τις ανθρώπινες δυνατότητες αλλά είναι ένα μακρύ και περίπλοκο ταξίδι που καμία εταιρεία ή οργανισμός δεν μπορεί να κάνει μόνη της, πιστεύω ότι οι κυβερνήσεις, τα συστήματα υγείας και οι ιδιωτικές εταιρείες πρέπει να συνεχίσουν ή να αρχίσουν να συνεργάζονται για να διασφαλίσουν ότι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης είναι πλήρως διαλειτουργικά και διαφανή.
Eπομένως, όλοι εσείς που θέλετε και πρέπει να επενδύσετε στην ιατρική τεχνολογία θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας
- την ισχύουσα ευρωπαική και εθνική νομοθεσία,
- να σχεδιάσετε διαφανείς και συμμορφούμενες διαδικασίες με βάση τα GDPR & MDR Regulations, ειδικά οι πάροχοι τεχνολογίας να προσδιορίσουν το ρόλο τους με βάση τη θέση τους ως Υπεύθυνοι, Εκτελούντες ή Συνυπεύθυνοι,
- να προσδιορίσετε τη νομική στρατηγική σας και μάλιστα λόγω της απόφασης, Schrems II αυτή την στιγμή, oι επιχειρήσεις καλούνται να αναθεωρήσουν πολιτικές και διαδικασίες τους σε οργανωτικό και τεχνικό επίπεδο. Με ό,τι συνεπάγεται για τις σχέσεις τους με προμηθευτές και πελάτες τους.
- Να εκπαιδεύσετε τους ΕΥ διότι όσο περισσότερο χρησιμοποιείται το AI στην κλινική πρακτική, τόσο περισσότεροι κλινικοί γιατροί θα αυξάνουν την εμπιστοσύνη τους και τις δεξιότητές τους σε τομείς όπως η χειρουργική επέμβαση και η διάγνωση. Αρκεί να σημειώσω ότι στόχος ΝΗS: every nurse να καταστεί e–nurse μέχρι το 2020 και
- εν τέλει να προτρέψετε τους Ασθενείς εκπαιδεύοντάς τους εσείς.
Καθώς η υγειονομική περίθαλψη συνεχίζει να παγκοσμιοποιείται, η ανάγκη για διεθνή πρότυπα που προστατεύουν τον τρόπο με τον οποίο η AI χρησιμοποιεί προσωπικά δεδομένα θα καταστεί επείγουσα προτεραιότητα.
Eίναι στο χέρι σας να καταστείτε και σεις ο καθενας χωριστά από τη θέση του κοινωνοί και συνδημιουργοί μιας νέας νομοθεσίας που τωρα διαμορφώνεται.