Το παράπονο Αφρικανών ερευνητών ότι αγνοήθηκαν πλήρως οι προειδοποιήσεις τους για τα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων τα προηγούμενα χρόνια στην Αφρική αλλά και την ανησυχία τους ότι ούτε και τώρα θα φθάσουν στις χώρες τους έγκαιρα τα επικαιροποιημένα εμβόλια, επισημαίνεται σε άρθρο του «Nature».
Μετά την έκρηξη των κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων τον περασμένο μήνα σε χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο -όπου συνήθως δεν εμφανίζονται επιδημίες- ακολούθησε μια ταχεία, παγκόσμια ανταπόκριση, που συμπεριελάμβανε και τη διανομή εμβολίων σε ορισμένες χώρες. Ωστόσο, ξεσπάσματα της ευλογιάς των πιθήκων που εμφανιζόντουσαν σε μέρη της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής εδώ και χρόνια, με πολύ μεγαλύτερους αριθμούς κρουσμάτων δεν έτυχαν ποτέ της ίδιας αντιμετώπισης. Οι Αφρικανοί ερευνητές επισημαίνουν ότι εδώ και καιρό προειδοποιούν για τη δυναμική του ιού της ευλογιάς των πιθήκων, ο οποίος συμπεριφέρεται με νέους τρόπους αυξάνοντας την πιθανότητα ευρύτερης εξάπλωσης. Μέχρι στιγμής φέτος, έχουν υπάρξει περισσότερα από 3.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων σε χώρες πέρα από την Κεντρική και Δυτική Αφρική, αλλά δεν έχουν αναφερθεί θάνατοι. Στην Αφρική, ωστόσο, οι υγειονομικοί υπάλληλοι ανέφεραν περισσότερους από 70 θανάτους που υποψιάζονται ότι προκλήθηκαν από ευλογιά των πιθήκων.
Ο αριθμός αυτός είναι πιθανότατα μικρότερος από τα πραγματικά θύματα, εξ’αιτίας της περιορισμένης επιδημιολογικής επιτήρησης και των λίγων διαγνωστικών τεστ σημειώνει ο Dimie Ogoina, γιατρός μολυσματικών ασθενειών στο Πανεπιστήμιο Delta του Νίγηρα στην Amassoma της Νιγηρίας. Ο ίδιος δηλώνει απογοητευμένος από το γεγονός ότι η ευλογιά των πιθήκων αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τα δυτικά έθνη μέχρι τώρα, και παράλληλα εκφράζει την ανησυχία ότι τα τρέχοντα ξεσπάσματα της νόσου ανά τον κόσμο δεν θα βελτιώσουν την κατάσταση στην Αφρική. «Αν δεν επιστήσουμε την προσοχή του κόσμου στο πρόβλημα, θα βρεθούν ίσως πολλοί τρόποι αντιμετώπισης του στην Ευρώπη αλλά όχι στην Αφρική», σημειώνει.
Για την Adesola Yinka-Ogunleye, επιδημιολόγο στο Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων της Νιγηρίας στην Abuja, οι τρέχουσες επιδημίες ανα τον κόσμο έχουν δημιουργήσει μια ορισμένη αίσθηση déjà vu. Πριν από το ξέσπασμα της επιδημίας στη Νιγηρία το 2017, ο ιός φαινόταν να περιορίζεται σε αγροτικές περιοχές, όπου οι κυνηγοί έρχονταν σε επαφή με ζώα. Η παρουσία του γινόταν γνωστή με πυρετό και χαρακτηριστικά εξανθήματα γεμάτα με υγρό στο πρόσωπο, τα χέρια και τα πόδια. Μετά το 2017, η ίδια αλλά και άλλοι επιδημιολόγοι προειδοποίησαν ότι ο ιός εξαπλώνεται με έναν καινούργιο τρόπο: εμφανιζόταν σε αστικά περιβάλλοντα και τα μολυσμένα άτομα είχαν μερικές φορές εξανθήματα στα γεννητικά τους όργανα, γεγονός που σήμαινε ότι ο ιός εξαπλωνόταν και μέσω της σεξουαλικής επαφής.
Με τον ιό να πολλαπλασιάζεται τώρα στις δυτικές πόλεις μέσω της σεξουαλικής επαφής, «ο κόσμος πληρώνει το τίμημα που δεν ανταποκρίθηκε επαρκώς» το 2017, τονίζει. Την ίδια στιγμή, οι ερευνητές προειδοποιούν ότι τα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων στην υποσαχάρια Αφρική αυξάνονται εδώ και χρόνια. Εν μέρει, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι κυβερνήσεις σταμάτησαν να χορηγούν στους πολίτες εμβόλια κατά της ευλογιάς, η οποία προκαλείται από τη variola, έναν ιό που σχετίζεται στενά με αυτόν που προκαλεί την ευλογιά των πιθήκων. Η ευλογιά εξαλείφθηκε το 1980 και ο εμβολιασμός σταμάτησε, πράγμα που σημαίνει ότι το ποσοστό του πληθυσμού που ήταν ευάλωτο σε αυτήν —και συνεπώς στην ευλογιά των πιθήκων— αυξάνεται.