Παρότι την τελευταία πενταετία η ακτινοθεραπεία από πλευράς υποδομών άλλαξε ριζικά στην Ελλάδα, είτε με αγορά μηχανημάτων μέσω του ΕΣΠΑ είτε με δωρεές, η κατάσταση για τους ασθενείς παραμένει εξαιρετικά δυσχερής: Ακόμα και σήμερα πολλοί ασθενείς είναι αναγκασμένοι να καταφεύγουν στα ιδιωτικά κέντρα, πληρώνοντας το υψηλό κόστος, ενώ ο νόμος ξεκάθαρα αναφέρει ότι αυτό καλύπτεται πλήρως από τον ΕΟΠΥΥ. Αυτά αναφέρει, μεταξύ άλλων, ο Γιώργος Πισσάκας, Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος, συντονιστής διευθυντής τμήματος Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας στο Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» και πρώην πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας (ΕΕΑΟ), στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Health Daily.
Σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου αναφέρατε σημαντική βελτίωση τον τομέα της ακτινοθεραπείας στα νοσοκομεία του ΕΣΥ, κυρίως χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Αυτό σημαίνει ότι καλύπτονται πλέον οι ανάγκες των ελλήνων ασθενών και εάν όχι πόσα μηχανήματα η εξειδικευμένους επαγγελματίες χρειάζεται ακόμα το σύστημα για να θεωρηθεί ότι η ακτινοθεραπευτική ογκολογία στη χώρα μας έχει φθάσει σε ικανοποιητικό σημείο;
Είναι αλήθεια ότι την τελευταία πενταετία η ακτινοθεραπεία άλλαξε ριζικά στην Ελλάδα. Είτε με τα ΕΣΠΑ, με τα οποία αποκτήθηκαν 4 μηχανήματα, είτε με τις δωρεές, με κυρίαρχη αυτή του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» 12 μηχανημάτων, είτε επιτέλους με κρατικά κονδύλια που διατέθηκαν για την αγορά 2 μηχανημάτων (μετά από απραξία 12 χρόνων), συντελέστηκε μια κοσμογονία στην ακτινοθεραπεία! Αυτό αφορά πρωτίστως την ποιότητα της παρεχόμενης ακτινοθεραπείας αφού όλα πλέον τα ακτινοθεραπευτικά κέντρα και στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα έχουν τη δυνατότητα εφαρμογής των πιο προηγμένων τεχνικών. Ο αριθμός των μηχανημάτων αυτή τη στιγμή στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα φτάνει τα 5,3 μηχανήματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Η αντίστοιχη αναλογία στα πιο προηγμένα κράτη είναι γύρω στα 7 με 7,5. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε ανάγκη περί τα 20 μηχανήματα ακόμη στην Ελλάδα.
Υπάρχουν στοιχεία για το πόσοι ογκολογικοί ασθενείς εξυπηρετούνται όσον αφορά το κομμάτι της ακτινοθεραπείας σε κάθε νοσοκομείο του ΕΣΥ και πόσο πρέπει κάποιος να περιμένει για να ξεκινήσει τη θεραπεία του;
Τα στοιχεία για το πόσοι ασθενείς υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία στην Ελλάδα κάθε χρόνο δεν τα γνωρίζουμε. Όσες φορές ζητήθηκαν από τον ΕΟΠΥΥ, από τότε που ήμουν πρόεδρος της επιστημονικής εταιρείας της ακτινοθεραπευτικής ογκολογίας, η απάντησή ήταν η σιωπή!
Από την προσωπική επαφή με τους διευθυντές όλων των δημόσιων ακτινοθεραπευτικών τμημάτων μπορώ να σας πω ότι ο αριθμός των ασθενών που υποβλήθηκαν σε ακτινοθεραπεία το 2021 ανήλθε σε 16.500. Από αυτούς τους ασθενείς οι 5.500 εξυπηρετήθηκαν χάρη στην ολοήμερη λειτουργία των ακτινοθεραπευτικών, που μετά από πολλούς αγώνες, θεσμοθετήθηκε με σωστούς όρους προ διετίας. Για τον ακριβή αριθμό των ακτινοθεραπειών στα ιδιωτικά περιμένουμε τα στοιχεία από τον ΕΟΠΥΥ.
Όσον αφορά στις αναμονές, είναι αλήθεια ότι για τις ριζικές θεραπείες ο χρόνος έχει κατέβει σε 1,5-2 μήνες από εκείνα τα φρικτά τρίμηνα και εξάμηνα που υπήρχαν παλιότερα.
Όπως είναι γνωστό ο ΕΟΠΥΥ αποζημιώνει την ακτινοθεραπεία των ασθενών και σε ιδιωτικές δομές, ωστόσο είχε εδώ και αρκετό καιρό προκύψει ζήτημα καταγγελιών από ασθενείς ότι αναγκάζονται να πληρώνουν και από την τσέπη τους για την ακτινοθεραπεία τους σε ιδιωτικές δομές. Γνωρίζετε εάν έχει λυθεί αυτό το ζήτημα ή συνεχίζουν να υπάρχουν καταγγελίες για τον ίδιο λόγο;
Ακόμα και σήμερα πολλοί ασθενείς είναι αναγκασμένοι να καταφύγουν στα ιδιωτικά κέντρα. Και τα πράγματα δεν θα ήταν τόσο τραγικά αν εφαρμοζόταν ο νόμος. Και τι λέει ο νόμος; Ότι οι ασθενείς μπορούν να υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία στα ιδιωτικά κέντρα, αφού ο ΕΟΠΥΥ καλύπτει το κόστος και ο ασθενής είτε δεν πληρώνει ούτε ένα ευρώ όπως π.χ. στις τεχνικές της στερεοτακτικής ακτινοχειρουργικής είτε μόνο την αμοιβή του γιατρού για τις υπόλοιπες τεχνικές. Παρόλα αυτά, οι ασθενείς αναγκάζονται να πληρώσουν 1.000-4.000 ευρώ. Ας φωνάζουν οι σύλλογοι των καρκινοπαθών και όλες οι επιστημονικές ιατρικές εταιρείες, ας έχουν γίνει επερωτήσεις στην Βουλή και ας υπάρχει πλήθος δημοσιευμάτων, δεν έχει ιδρώσει ούτε ένα αυτί!
Για την ημέρα της μάχης κατά του καρκίνου το ίδιο το υπουργείο έχει αναρτήσει:
ΑΞΟΝΑΣ 3: Η καλύτερη δυνατή ανταπόκριση της Πολιτείας στη διαχείριση της νόσου και των συνεπειών της….:
Ο στόχος αυτός αναλύεται στους εξής:
3α. Η εξασφάλιση της ισότητας στην πρόσβαση και χρήση ενιαίων, ποιοτικών και σύγχρονων υπηρεσιών πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης, θεραπείας….
Με μόνο τα μηχανήματα του κρατικού τομέα είναι ξεκάθαρο ότι δεν μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες των ασθενών. Ο νόμος δίνει τη δυνατότητα και για τα ιδιωτικά κέντρα, με ελάχιστο ή μηδενικό κόστος. Μόνο έτσι θα υπάρχει ισότητα πρόσβασης, είτε είσαι φτωχός, είτε πλούσιος.
Βοά το σύμπαν, εάν κάποιος κακομεταχειριστεί ένα ζωάκι, και καλά κάνει. Η μη δυνατότητα ενός ασθενούς να ζητήσει για τη ζωή του να εφαρμοστεί ο νόμος δεν είναι κακομεταχείριση;
Στην προαναφερθείσα συνέντευξη τύπου τονίσατε επίσης τη μεγάλη καθυστέρηση για τα αποτελέσματα των ιστολογικών εξετάσεων, που πολλές φορές βγαίνουν και μετά το χειρουργείο ενός ογκολογικού ασθενή. Τι πρέπει να γίνει κατά τη γνώμη σας για να μειωθεί αυτό το διάστημα, δεδομένου ότι όλοι κατανοούμε πλέον τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης ειδικά στον καρκίνο;
Ο Γολγοθάς ενός ασθενούς ξεκινά πολύ νωρίς. Αυτό είναι κάτι που ανέφερε και σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου και ο πρόεδρος της Χειρουργικής Ογκολογίας, Γιάννης Καραϊτιανός. Μετά την αναμονή για το χειρουργείο, υπάρχει η αναμονή για την ιστολογική εξέταση, που δεν νοείται να φτάνει τον 1,5 μήνα. Όλες οι συμπληρωματικές θεραπείες ξεκινάνε από την έκθεση της ιστολογικής.
Δεν υπάρχει προσωπικό; Ας το λύσουν και ας κάνουν οποιαδήποτε σύμβαση με ιδιώτες, ούτως ώστε η ιστολογική να είναι έτοιμη σε 15 το πολύ ημέρες. Η καθυστέρηση αυτή στοιχίζει ζωές. Πόσο πιο ξεκάθαρα να το πούμε;
Είναι γνωστό ότι υπάρχει έλλειψη γιατρών διαφόρων ειδικοτήτων στην Ελλάδα. Τι γίνεται με την ειδικότητα της Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας στη χώρα μας, υπάρχουν κενές θέσεις που πρέπει να καλυφθούν στο ΕΣΥ και υπάρχουν αρκετοί εξειδικευμένοι γιατροί που εάν προκηρύσσονταν θέσεις θα μπορούσαν να τις καλύψουν;
Η Ακτινοθεραπευτική Ογκολογία ως ειδικότητα έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Όμως ένας Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος για να εργαστεί χρειάζεται και ένα κέντρο που διαθέτει μηχανήματα. Επειδή όμως το Κράτος έδωσε ελάχιστη σημασία στην Ακτινοθεραπεία τα τελευταία 15 χρόνια, χωρίς νέα μηχανήματα και χωρίς προσλήψεις, οι νέοι γιατροί έβλεπαν ότι δεν υπήρχε μέλλον και γι αυτό δεν την επέλεγαν ως ειδικότητα. Τώρα που έχει αλλάξει εντελώς το τοπίο, άρχισαν ξανά να υπάρχουν ειδικευόμενοι. Αξίζει να σας πω ότι στις ΗΠΑ η ακτινοθεραπευτική Ογκολογία είναι στις 5 πρώτες ειδικότητες σε προοπτικές.
Ποιες θεωρείτε τις πιο σημαντικές εξελίξεις των τελευταίων ετών στην Ακτινοθεραπευτική Ογκολογία και ποια είδη καρκίνου αφορούν περισσότερο;
Η Ακτινοθεραπευτική Ογκολογία έχει δύο κύριους βραχίονες. Ο ένας είναι ο Ογκολογικός, που ασχολείται με τις ενδείξεις και τους συνδυασμούς με την χημειοθεραπεία και την ανοσοθεραπεία και ο άλλος βραχίονας ασχολείται με τον σχεδιασμό της περιοχής που πρέπει να ακτινοβοληθεί. Ο βραχίονας αυτός είναι απόλυτα συνδεδεμένος με τις εξελίξεις της τεχνολογίας. Και καθώς η τεχνολογία έχει κάνει εξαιρετικά βήματα, και η ακτινοθεραπεία έχει εξελιχθεί παράλληλα με εξαιρετικές τεχνικές. Κύριος στόχος η όσο το δυνατόν περισσότερη δόση στον όγκο και όσο το δυνατόν λιγότερη δόση στου γύρω υγιείς ιστούς.