Με την υποστήριξη της Επιστημονικής Συμβουλευτικής Ομάδας για την Προέλευση των Νέων Παθογόνων (SAGO), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δημοσίευσε ένα παγκόσμιο πλαίσιο για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να διερευνήσουν διεξοδικά την προέλευση νέων και επανεμφανιζόμενων παθογόνων.
Παρότι υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα εργαλεία για τη διερεύνηση εστιών μολυσματικών ασθενειών, αυτή είναι η πρώτη ενοποιημένη, δομημένη προσέγγιση για τη διερεύνηση της προέλευσης ενός νέου παθογόνου.
Το νέο πλαίσιο στοχεύει να καλύψει τα κενά παρέχοντας ένα ολοκληρωμένο σύνολο επιστημονικών ερευνών και μελετών. Αποτελεί την πρώτη έκδοση ενός “πώς να” οδηγού που θα ενημερώνεται όπως και όταν χρειάζεται, με βάση τα σχόλια των χρηστών. Όπως δείχνει κάθε πανδημική έξαρση η υγεία των ανθρώπων και των ζώων απειλείται από τον αυξανόμενο κίνδυνο εμφάνισης γνωστών Έμπολα, Nipah, Γρίπη των πτηνών, Lassa και Monkeypox) και νέων παθογόνων που εν δυνάμει μπορεί να προκαλέσουν επιδημία η και πανδημία (new influenza, MERS-CoV, SARS-CoV-1, SARS-CoV-2), η ικανότητα πρόληψης, και η κατάσταση κατά την οποία δεν μπορούμε να αποτρέψουμε, να περιορίσουμε γρήγορα τα κρούσματα και να εντοπίσουμε την προέλευσή τους είναι επιστημονικά, ηθικά και οικονομικά πιο κρίσιμες από ποτέ.
Το παγκόσμιο πλαίσιο του ΠΟΥ περιγράφει επιστημονικές έρευνες και μελέτες για έξι τεχνικά στοιχεία:
– Οι πρώιμες έρευνες των πρώτων ταυτοποιημένων κρουσμάτων/ συστάδων / εστιών για τον εντοπισμό πιθανών πηγών έκθεσης και η συλλογή δειγμάτων, καθορίζουν τα χαρακτηριστικά του νέου παθογόνου που θα αφορά τις διαγνωστικές αναλύσεις.
-Μελέτες σε ανθρώπους: Κατανόηση της επιδημιολογίας, συμπεριλαμβανομένης της κλινικής εικόνας, των τρόπων μετάδοσης, της παθολογίας και της πρώιμης παρουσίας σε δείγματα επιτήρησης.
-Μελέτες επαφών ανθρώπου/ζώου για τον εντοπισμό πιθανών δεξαμενών ζώων, ενδιάμεσων ξενιστών και ανάστροφων ζωονόσων.
-Μελέτες για τον εντοπισμό φορέων εντόμων ή άλλων πηγών μόλυνσης καθώς και την πρώιμη παρουσία στο περιβάλλον.
-Μελέτες γονιδιωματικής και φυλογενετικής για τον εντοπισμό πρόδρομων στελεχών, γονιδιωματικά χαρακτηριστικά, εξέλιξη σε ενδιάμεσους ξενιστές και ανθρώπους και χωροταξική κατανομή με την πάροδο του χρόνου.
-Μελέτες βιοασφάλειας για να προσδιοριστεί εάν μια παραβίαση σε εργαστηριακές ή ερευνητικές δραστηριότητες μπορεί να έχει συσχετιστεί με τις πρώτες περιπτώσεις.
Το Παγκόσμιο πλαίσιο του ΠΟΥ έχει σχεδιαστεί ως πηγή αναφοράς για επιστήμονες, ερευνητές, αρχές δημόσιας υγείας και ερευνητές στα κράτη μέλη. Παρέχει καθοδήγηση πότε και πώς να ξεκινήσουν τέτοιες διεπιστημονικές έρευνες και προσφέρει συστάσεις στις χώρες σχετικά με τις ικανότητες και τα εργαλεία που απαιτούνται για την επιτυχή εφαρμογή τους. Περιλαμβάνει τις απαραίτητες προϋποθέσεις, όπως ανθρώπινους πόρους, συστήματα επιτήρησης ανθρώπων, ζώων και περιβάλλοντος, κανονισμούς βιοασφάλειας και εργαστήρια με τεχνογνωσία σε δοκιμές και αλληλούχιση – και τη σημασία της κοινής χρήσης των πορισμάτων τέτοιων ερευνών το συντομότερο δυνατό για τον καθορισμό των επόμενων βημάτων.
οι εν λόγω συστάσεις αναπτύχθηκαν για να ευθυγραμμιστούν με τους Διεθνείς Κανονισμούς Υγείας (IHR) και σύμφωνα με την προσέγγιση One Health.
Οι έγκαιρες και ολοκληρωμένες έρευνες για την προέλευση των παθογόνων είναι κρίσιμες για την πρόληψη και τον περιορισμό παγκόσμιων κρίσεων υγείας, τονίζει ο ΠΟΥ στη σχετική ανακοίνωση. Τα ευρήματα από τέτοιες έρευνες αποτελούν τη βάση για να σταματήσει η εξάπλωση των κρουσμάτων πριν ξεκινήσει, σταματώντας τις αλυσίδες μετάδοσης και μειώνοντας τον κίνδυνο μετάδοσης παθογόνων από τα ζώα στους ανθρώπους. Μπορούν επίσης να επιβεβαιώσουν ή να αποκλείσουν την πιθανότητα ακούσιας παραβίασης της εργαστηριακής βιοασφάλειας .