Κάθε Σεπτέμβριο, ο μήνας ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του αίματος (αιματολογικές κακοήθειες) χρησιμεύει ως μια σημαντική στιγμή για να στραφεί το ενδιαφέρον σε μια ομάδα καρκίνων που επηρεάζουν το αίμα, τον μυελό των οστών και το λεμφικό σύστημα. Οι αιματολογικές κακοήθειες, συμπεριλαμβανομένων της λευχαιμίας, του λεμφώματος και του πολλαπλού μυελώματος, επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, και όμως, συχνά παραμένουν εκτός της ευρύτερης συζήτησης για τον καρκίνο. Αυτός ο μήνας αποτελεί ευκαιρία για να ευαισθητοποιηθούμε, να υποστηρίξουμε τους ασθενείς και τους οικείους τους και να αναδείξουμε την ανάγκη για περισσότερη έρευνα και πόρους για την ανάπτυξη νέων θεραπειών, όπως αναφέρει ο Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας) και παραθέτει ορισμένα στοιχεία.
Ο καρκίνος του αίματος είναι ένας όρος που περιλαμβάνει διάφορους τύπους καρκίνων που επηρεάζουν τα λευκά αιμοσφαίρια, τον μυελό των οστών και το λεμφικό σύστημα. Οι πιο συχνοί τύποι είναι η λευχαιμία, το λέμφωμα και το πολλαπλούν μυέλωμα. Καθένας από αυτούς τους καρκίνους συμπεριφέρεται διαφορετικά και απαιτεί διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις.
Η λευχαιμία επηρεάζει τον μυελό των οστών και το αίμα, οδηγώντας στην παραγωγή ανώμαλων λευκών αιμοσφαιρίων που παρεμποδίζουν την ικανότητα του σώματος να καταπολεμά τις λοιμώξεις. Η λευχαιμία μπορεί να είναι οξεία (οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία, οξεία μυελογενής λευχαιμία) ή χρόνια (χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία, χρόνια μυελογενής λευχαιμία), ενώ υπάρχουν και σπανιότερες εκφάνσεις της νόσου όπως η χρόνια μυελομονοκυτταρική λευχαιμία, η λευχαιμία εκ τριχωτών κυττάρων και άλλες. Το λέμφωμα ξεκινάει στο λεμφικό σύστημα, το οποίο αποτελεί κρίσιμο μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Προκαλεί ανώμαλη ανάπτυξη των λεμφοκυττάρων, ενός τύπου λευκών αιμοσφαιρίων, και μπορεί να επεκταθεί σε διάφορα μέρη του σώματος. Το πολλαπλούν μυέλωμα αρχίζει στα πλασματοκύτταρα, έναν άλλο τύπο λευκών αιμοσφαιρίων που βρίσκονται στον μυελό των οστών, διαταράσσοντας την κανονική παραγωγή αντισωμάτων και καθιστώντας το σώμα πιο ευάλωτο σε λοιμώξεις. Σήμερα, η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών ανταποκρίνεται στην αρχική θεραπευτική αγωγή και σε πολλούς ασθενείς η νόσος μένει σε ύφεση για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η ευαισθητοποίηση για τις αιματολογικές κακοήθειες είναι ζωτικής σημασίας για διάφορους λόγους. Πρώτον, οι καρκίνοι του αίματος συχνά παρουσιάζουν ασαφή ή μη ειδικά συμπτώματα όπως κόπωση, πυρετό, νυχτερινές εφιδρώσεις, ανεξήγητη απώλεια βάρους ή διογκωμένους λεμφαδένες. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί εύκολα να παρερμηνευτούν ως άλλες, λιγότερο σοβαρές καταστάσεις, οδηγώντας σε καθυστερημένη διάγνωση και θεραπεία. Η αύξηση της ευαισθητοποίησης μπορεί να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να αναζητήσουν ιατρική συμβουλή νωρίτερα, εντοπίζοντας πιθανώς την ασθένεια στα πρώτα της στάδια, όταν είναι δυνητικά θεραπεύσιμη.
Δεύτερον, οι καρκίνοι του αίματος παραμένουν ένα σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας. Σύμφωνα με την Leukemia & Lymphoma Society, οι καρκίνοι του αίματος αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 10% όλων των νέων διαγνώσεων καρκίνου κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Παγκοσμίως, εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με αυτούς τους καρκίνους, αλλά η χρηματοδότηση και οι πόροι που αφιερώνονται στην έρευνα για τον καρκίνο του αίματος υπολείπονται αυτών που διατίθενται για πιο γνωστούς καρκίνους, όπως ο καρκίνος του μαστού ή του πνεύμονα.