Tον ρόλο των αντι-ιικών φαρμάκων στην αντιμετώπιση της COVID-19, ανέλυσε ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας Νικόλαος Σύψας στο πρόσφατο Webinar του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών, σχετικά με τα νεότερα δεδομένα στη θεραπευτική αντιμετώπιση της COVID-19. Ο καθηγητής σημείωσε ότι η πορεία ανάπτυξης φαρμάκων έναντι του SARS-CoV-2 έχει σημαντικές ομοιότητες με τα αντι-ιικά φάρμακα έναντι του ιού HIV. Στόχος των αντι-ιικών φαρμάκων είναι να αναστείλουν τη διαδικασία εισόδου του SARS-CoV-2 στα ανθρώπινα κύτταρα και της αναπαραγωγής του ιού εντός των κυττάρων. Η ρεμδεσιβίρη που χορηγείται ενδοφλέβια σε νοσηλευόμενους ασθενείς με COVID-19 αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό του ιού. Αντίστοιχο τρόπο δράσης έχει και το χάπι μολνουπιραβίρη που χορηγείται από το στόμα σε μη νοσηλευόμενους ασθενείς με COVID-19 και αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή νόσο και μειώνει τον κίνδυνο νοσηλείας και θανάτου.

Ο κ. Σύψας ανέφερε επίσης ότι το χάπι Paxlovid περιέχει τον συνδυασμό νιρματρελβίρης και ριτοναβίρης και έχει δείξει αποτελεσματικότητα που αγγίζει το 90% ως προς την προστασία από νοσηλεία και θάνατο σε ασθενείς με COVID-19 και αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή νόσο που έλαβαν το φάρμακο εντός 3 ημερών από την έναρξη των συμπτωμάτων. Η νιρματρελβίρη αποτελεί αναστολέα πρωτεάσης και η ριτοναβίρη είναι ένα αντι-ρετροικός αναστολέας πρωτεάσης που ενισχύει τη δράση της νιρματρελβίρης.

Στη συνέχεια η Καθηγήτρια Λοιμωξιολογίας Αναστασία Αντωνιάδου ανέπτυξε τον ρόλο των μονοκλωνικών αντισωμάτων στην αντιμετώπιση της COVID-19. Το βασικό μήνυμα της ομιλίας της είναι ότι τα μονοκλωνικά αντισώματα βελτιώνουν τη νόσηση σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσο COVID-19 και αποτελούν εξωνοσοκομειακή θεραπεία, η οποία σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τον ρόλο του εμβολιασμού έναντι του SARS-CoV-2.

Όπως ανέλυσε, στόχος των μονοκλωνικών αντισωμάτων είναι η πρωτεινική ακίδα του SARS-CoV-2, ώστε να εμποδιστεί η είσοδος και πολλαπλασιασμός του ιού στα ανθρώπινα κύτταρα. Χορηγούνται με εφάπαξ έγχυση και έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά έναντι της Δέλτα. Είναι πολύ σημαντικό να χορηγηθούν εντός των πρώτων τριών ημερών από την έναρξη των συμπτωμάτων σε ασθενείς με νόσο ήπιας ή μέτριας βαρύτητας ώστε να μειωθεί κατά 50-85% ο κίνδυνος νοσηλείας και θανάτου. Τα μονοκλωνικά αντισώματα έχουν ιδιαίτερη σημασία στην προστασία των ανοσοκατεσταλμένων ασθενών που έχουν μικρότερη πιθανότητα από τον γενικό πληθυσμό να αναπτύξουν ικανοποιητικού βαθμού ανοσία έναντι του SARS-CoV-2 μετά τον εμβολιασμό.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών, τα μονοκλωνικά αντισώματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε προφυλακτικά πριν την έκθεση στον ιό (tixagevimab/cilgavimab, Evusheld), είτε προληπτικά μετά την έκθεση στον ιό (casirivimab/imdevimab, Ronapreve), είτε πρώιμα σε συμπτωματικούς ασθενείς με COVID-19 (casirivimab/imdevimab – Ronapreve, regdanvimab – Regkirona, sotrovimab – Xevudy, bamlasivimab/etesevimab). Πολλά μονοκλωνικά αντισώματα χορηγούνται συνδυαστικά για να έχουν συνεργική δράση και να αυξάνεται η πιθανότητα αντιμετώπισης του SARS-CoV-2.

Στην Ελλάδα, μονοκλωνικά αντισώματα χορηγούνται σε ενήλικες και παιδιατρικούς ασθενείς 12 ετών και άνω που έχουν διαγνωσθεί με COVID-19, έχουν συμπτώματα ήπια ή μέτριας βαρύτητας τις τελευταίες 5 ημέρες και σοβαρό κίνδυνο επιβάρυνσης της κατάστασής τους, με τους ακόλουθους παράγοντες υψηλού κινδύνου όπως μεταμόσχευση, νεφρική ανεπάρκεια, κυστική ίνωση, κακοήθειες υπό αγωγή, πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες, δευτεροπαθεία ανοσοανεπάρκειες λόγω θεραπείας, HIV με κάτω από 200 CD4 κύτταρα ανά μL, εγκυμοσύνη τρίτου τριμήνου, καθώς και επί επιδημικών εξάρσεων σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων.