Covid-19 : Νέα διαγνωστικά τεστ που βασίζονται στην ανάλυση των Τ-Λεμφοκυττάρων

Τα καινούρια διαγνωστικά τεστ για το νέο κορονοϊό βασίζονται στην ανάλυση των μακρόβιων ειδικών για τον SARS-CoV-2 Τ λεμφοκυττάρων μνήμης. Στόχος τους είναι να συμπληρώσουν τα ήδη καθιερωμένα τεστ αντισωμάτων, ώστε να προσδιορίζεται με μεγαλύτερη σαφήνεια αν ένα άτομο έχει στο παρελθόν εκτεθεί στον ιό. Οι Καθηγητές του ΕΚΠΑ Ουρανία Τσιτσιλώνη, Ευάγγελος Τέρπος, Ευστάθιος Καστρίτης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) αναλύουν τη σημασία αυτού του νέου τεστ. Τον Απρίλιο 2021, ο FDA ενέκρινε με τη διαδικασία έκτακτης ανάγκης το τεστ T-Detect COVID-19 της εταιρείας Adaptive Biotechnologies που αφορά στον εργαστηριακό εντοπισμό των ειδικών Τ λεμφοκυττάρων που αναγνωρίζουν αντιγόνα του SARS-CoV-2 με τη μέθοδο της αλληλούχησης επόμενης γενιάς (NGS). Το ιδιαίτερο και πολύ ενδιαφέρον χαρακτηριστικό αυτού του τεστ είναι ότι προσδιορίζει την ανάπτυξη ανοσίας από τα Τ λεμφοκύτταρα, κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που παρέχουν μακροχρόνια προστασία από επαναλοίμωξη.

Ως επιβεβαίωση αυτού και σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία από το John Hopkins των ΗΠΑ, σε άτομα που ανέρρωσαν από COVID-19 δείχθηκε ότι τα ενεργοποιημένα έναντι του SARS-CoV-2 Τ λεμφοκύτταρα μπορούν να δράσουν και κατά των νέων μεταλλαγμένων στελεχών του ιού, των Β1.1.7 (Βρετανίας), Β.351 (Νότιας Αφρικής) και Β.1.1.248 (Βραζιλίας). Προφανώς αυτή η σημαντική πληροφορία ενισχύει ακόμα περισσότερο τη σημασία της χρήση των εμβολίων που αναπτύχθηκαν με βάση το αρχικό στέλεχος της πανδημίας, αφού η προκαλούμενη ανοσία από τα Τ λεμφοκύτταρα μετά τον εμβολιασμό στοχεύει και τις παραλλαγές του ιού που δυστυχώς εξαπλώνονται ευρέως και ταχύτατα.

Νοτιοαφρικανικό Στέλεχος: Μειωμένη η αποτελεσματικότητα εμβολίων και αντισωμάτων

Πρόσφατα δεδομένα σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων και των αντισωμάτων έναντι του Νοτιοαφρικανικού στελέχους 501Υ.V2 του ιού SARS-CoV-2, ανασκοπούν οι Καθηγητές του ΕΚΠΑ, Γκίκας Μαγιορκίνης, Αντώνης Κολοκούρης, Στάθης Καστρίτης, Ευάγγελος Τέρπος, Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) και οι Μεταπτυχιακές Φοιτήτριες του Τμήματος Φαρμακευτικής,  Μαριάννα Σταμπολάκη, Ευα Τζωρτζίνη, Μαργαρίτα Σταμπέλου.

Όπως επισημαίνεται, αντισώματα που έχουν αναπτυχθεί μετά από νόσηση κατά την διάρκεια του  πρώτου κύματος της πανδημίας Covid-19 και τα τρέχοντα εμβόλια έχουν μειωμένη ικανότητα εξουδετέρωσης του Νοτιοαφρικανικού στελέχους 501Υ.V2 του ιού SARS-CoV-2.  Αυτός ο μεταλλαγμένος ιός εντοπίστηκε αρχικά κατά τη διάρκεια του δεύτερου κύματος της πανδημίας COVID-19 στη Νότια Αφρική τον Οκτώβριο του 2020 και έγινε πολύ γρήγορα η επικρατούσα παραλλαγή του ιού στην Νότια Αφρική.

Ειδικότερα, τα πρόσφατα αποτελέσματα από τις δοκιμές εμβολίων Novavax, Johnson & Johnson, Pfizer και ιδιαίτερα AstraZeneca στη Νότια Αφρική δείχνουν ότι μπορεί να έχουν μειωμένη αποτελεσματικότητα έναντι της παραλλαγής του ιού 501Y.V2 όσον αφορά την προστασία από ασυμπτωματική λοίμωξη και την ήπια-μέτριας βαρύτητας ασθένεια. Ομοίως φαίνεται από άλλες μελέτες ότι σχετικά ελαττωμένη είναι και η δυνατότητα εξουδετέρωσης των στελεχών B.1.617 και B.1.618 που έχουν σχετισθεί με την πρόσφατη έξαρση κρουσμάτων στην Ινδία από αντισώματα έναντι των εγκεκριμένων εμβολίων. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να είναι κατανοητό ότι η αντίδραση των αντισωμάτων είναι ενδεικτική της ανοσολογικής αποτελεσματικότητας των εμβολίων και ότι παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες συμπεριλαμβανομένης και της κυτταρικής ανοσίας. Βασικό ρόλο στην ανάγκη επανασχεδιασμού των εμβολίων θα παίξει η βαρύτητα της κλινικής εικόνας στις λοιμώξεις των εμβολιασθέντων στο υπόβαθρο της μειωμένης διασταυρούμενης ανοσογονικότητας μεταξύ διαφορετικών στελεχών του κορονοϊού. Για παράδειγμα οι κλινικές μελέτες του AstraZeneca έδειξαν ότι παρόλη την μειωμένη αποτελεσματικότητα στην πρόληψη της λοίμωξης, οι εμβολιασμένοι ασθενείς είχαν προστασία έναντι βαριάς λοίμωξης αν και ο αριθμός των συμμετεχόντων ήταν μικρός για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα. Είναι λοιπόν εξίσου πιθανόν να μην υπάρξει μεγάλη ανάγκη τροποποίησης του εμβολιασμού έναντι των μεταλλαγμένων στελεχών αν η νόσηση από αυτά στο υπόβαθρο του υπάρχοντος εμβολιασμού είναι μικρής βαρύτητας. Εάν ωστόσο η μείωση της αποτελεσματικότητας αποδειχθεί στον γενικό πληθυσμό και κυρίως στην κλινική βαρύτητα της νόσου, τότε θα απαιτηθεί συμπληρωματικός σχεδιασμός των εμβολίων ώστε να εξουδετερώνουν και τον ιό 501Y.V2 ή άλλα παρόμοια στελέχη. Τα νέα εμβόλια, λοιπόν, πιθανώς να είναι αποτελεσματικά στην εξουδετέρωση και άλλων μεταλλάξεων  του ιού SARS-CoV-2.

 

Pfizer: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ελκώδη κολίτιδα

H Pfizer Hellas, με αφορμή τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ιδιοπαθών Φλεγμονωδών Νοσημάτων Εντέρου (ΙΦΝΕ), που έχει καθιερωθεί η 19η Μαΐου, παρουσιάζει τρία νέα ενημερωτικά videos της καμπάνιας ευαισθητοποίησης με το μήνυμα «Μην Κλείνεσαι. Μίλα για την ελκώδη κολίτιδα», μέσα από τους επίσημους λογαριασμούς της εταιρείας στο YouTube και το Facebook.

Βασικοί στόχοι της εκστρατείας είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς που πάσχουν από ΙΦΝΕ, όπως είναι η Ελκώδης Κολίτιδα, αλλά και η παρότρυνση προς τους ίδιους τους ασθενείς να μιλήσουν στον γιατρό τους για να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα που επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα της ζωής τους. Σε κάθε βίντεο της καμπάνιας, οι πρωταγωνιστές μοιράζονται την εμπειρία τους από τις επιπτώσεις της νόσου στην εργασιακή, κοινωνική και προσωπική τους ζωή και δηλώνουν την απόφασή τους να «Μην Κλείνονται» και να συζητήσουν με τον γιατρό τους για τις νεότερες εξελίξεις στην αντιμετώπιση της νόσου τους. Σύμφωνα με στοιχεία ερευνών, 1 στους 3 ασθενείς με ΙΦΝΕ, στην Ελλάδα δηλώνει ότι δεν έχει αποκαλύψει την ύπαρξη της νόσου σε κανέναν από το εργασιακό του περιβάλλον ενώ 66% των ασθενών ανησυχούν για τη διαθεσιμότητα τουαλέτας σε χώρους που δεν έχουν επισκεφθεί στο παρελθόν, γι’ αυτό και δεν συμμετέχουν σε όλες τις κοινωνικές δραστηριότητες. Παράλληλα, το 50% των ασθενών αισθάνεται κούραση καθημερινά, σε περιόδους έξαρσης με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ανταπεξέλθει στις ανάγκες της καθημερινότητας.

Τι προβλέπουν οι ειδικοί για την πανδημία το προσεχές φθινόπωρο και χειμώνα

 

Σε άρθρο με τίτλο «Τι προβλέπουν οι ειδικοί για την πανδημία τον προσεχές φθινόπωρο και χειμώνα» αναφέρεται η γνώμη των ειδικών για το σχετικό θέμα. H βιβλιογραφία ανασκοπείται από τους Καθηγητές της Ιατρικής του ΕΚΠΑ Δημήτριο Παρασκευή (Αναπληρωτής Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνο Δημόπουλο (Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Καθώς η Αμερική προσπαθεί να επιστρέψει στην κανονικότητα, οι επιστήμονες διατυπώνουν τις απόψεις τους ότι η έλευση ενός πανδημικού κύματος είναι  πιθανή τον επόμενο χειμώνα, διαφωνώντας όμως σχετικά με το πόσο πιθανή είναι καθώς και τι θα μπορούσε να  προκαλέσει.

Ο Ali Mokdad, Καθηγητής επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι θεωρεί πιθανή την έλευση ενός νέου πανδημικού κύματος, παρά την ταχεία αύξηση των εμβολιασμών στις ΗΠΑ. Ενώ τα κρούσματα και οι θάνατοι θα συνεχίσουν να μειώνονται στις ΗΠΑ το καλοκαίρι, είπε, οι μολύνσεις θα αυξηθούν ξανά το φθινόπωρο και πιθανόν ακόμα περισσότερο το χειμώνα. Ο αριθμός των θανάτων θα εξαρτηθεί κυρίως από το επίπεδο των εμβολιασμών μέχρι τότε καθώς και την παρουσία των μεταλλαγμένων στελεχών που θα υπάρχουν στην κοινότητα. Για να αποτραπεί ένα επερχόμενο νέο κύμα COVID-19, είπε ο Mokdad, θεωρεί ότι θα πρέπει να εμβολιαστεί το 80% -85% του πληθυσμού μέχρι το τέλος του έτους.

Λόγω της εξασθένησης της ανοσίας από τα εμβόλια, θεωρεί ότι τα άτομα που εμβολιάστηκαν μεταξύ Δεκεμβρίου 2020 και Φεβρουαρίου 2021 θα χρειαστούν πιθανώς μια αναμνηστική δόση πριν από το χειμώνα. Ο Mokdad επίσης δεν συμφωνεί με τη νέα σύσταση του CDC αναφορικά με τη κατάργηση της προστατευτικής μάσκας θεωρώντας ότι λόγω της μειωμένης χρήσης μάσκας αναμένεται αύξηση των περιστατικών COVID-19 ήδη από τον επερχόμενο Αύγουστο.

Ο Peter Katonah, Καθηγητής ιατρικής και δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Λος Άντζελες (UCLA), δήλωσε ότι είναι παρακινδυνευμένο να κάνουμε προβλέψεις αλλά θεωρεί πιθανό ένα νέο κύμα. Προς το παρόν τα εμβόλια φαίνεται να προστατεύουν από το COVID-19, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ, όπου τα κρούσματα έχουν μειωθεί σημαντικά. Αναφορικά με την οδηγία του CDC, τόνισε, ότι η χρήση μάσκας και η κοινωνική αποστασιοποίηση από τους μη εμβολιασμένους είναι απαραίτητες για τον περιορισμό της διασποράς του ιού. Ο Katonah θεωρεί ότι δεν μπορούμε να προσθέσουμε όσους έχουν ήδη μολυνθεί με COVID-19 στα εμβολιασμένα άτομα για να φτάσουμε το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης σε 70% -80% που απαιτείται για την ανοσία αγέλης.

Η Preeti Malani, Καθηγήτρια Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, δήλωσε ότι δεν είναι γνωστή η διάρκεια της φυσικής ανοσίας. Σε κάθε περίπτωση, είπε, δεν πρόκειται να ζήσουμε σε έναν κόσμο χωρίς COVID-19. Ας ελπίσουμε ότι κρούσματα θα μειωθούν, και θα συνεχίσουν να παραμένουν χαμηλά, και ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα εμβολιαστούν, οπότε θα διατηρείται το ποσοστό ανοσίας στα επίπεδα του 70%. Είτε έχουμε χειμώνα είτε όχι, είπε, η πορεία της πανδημίας εξαρτάται από τι ποσοστό της κοινότητας έχει ανοσία στον ιό. Κάτι άλλο που παραμένει άγνωστο είναι το πόσο διαρκεί η προστασία από τα εμβόλια.

Επί του παρόντος, το Βρετανικό στέλεχος (B.117) κυριαρχεί στις ΗΠΑ και επειδή έχει κυριαρχήσει έναντι άλλων στελεχών για τα οποία τα εμβόλια είναι λιγότερο αποτελεσματικά, δεν έχει παρατηρηθεί αύξηση στους θανάτους όπως σε άλλες χώρες, δήλωσε ο Mokdad. Αλλά η εικόνα θα μπορούσε να αλλάξει εάν τα στελέχη της Νότιας Αφρικής ή της Βραζιλίας κυριαρχήσουν, λόγω του ότι τα εμβόλια είναι λιγότερο αποτελεσματικά έναντι αυτών και λόγω ότι μπορούν να μολύνουν ξανά άτομα που είχαν μολυνθεί στο παρελθόν με άλλα στελέχη.

Ο Katonah δηλώνει ότι δεν ανησυχεί για τα μεταλλαγμένα στελέχη όπως πριν από λίγους μήνες. Εάν τα στελέχη αρχίσουν να δημιουργούν προβλήματα, τα εμβόλια μπορούν να προσαρμοστούν ανάλογα.

Ο David Hardy, κλινικός Καθηγητής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Keck, University of Southern California, δήλωσε ότι δεν είναι σαφές πόσο αποτελεσματικά είναι τα τρέχοντα εμβόλια έναντι των στελεχών της Νοτίου Αφρικής και της Βραζιλίας. Ο ίδιος διαφωνεί αναφορικά με την εποχικότητα του SARS-CoV-2. Η αύξηση του περασμένου χειμώνα, σημείωσε, συνέβη σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό στη Δυτική Ακτή από ό,τι στα Βορειοανατολικά, όπου μια εποχική τάση θα ήταν αναμενόμενη λόγω της χαμηλής εξωτερικής θερμοκρασίας. Οι αυξήσεις στα κρούσματα που σημειώθηκαν τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο δεν συνέβησαν λόγω αλλαγών στις κλιματολογικές συνθήκες αλλά λόγω αλλαγών στην ανθρώπινη συμπεριφορά.

Ενώ οι υπόλοιποι ειδικοί εξέφρασαν ανησυχία σχετικά με την ανοσία από τα εμβόλια που θα μπορούσε να εξασθενήσει στο τέλος του έτους, ο Hardy θεωρεί ελπιδοφόρα την εμπειρία μας με την ανοσία που επάγεται από τα εμβόλια έναντι της γρίπης.

Η ανοσία αναπτύσσεται με την πάροδο του χρόνου και στους δύο τύπους γρίπης Α και Β, είτε κάποιος έχει εμβολιαστεί τακτικά ή αν έχει εμβολιαστεί μόνο τα τελευταία χρόνια, σημείωσε. Ο Mokdad προέβλεψε επίσης ότι, ακόμη και αν έχουμε σημαντική αύξηση στα κρούσματα τον χειμώνα, δεν θα έχουμε μεγάλη αύξηση στις μολύνσεις ή τους θανάτους όσο είδαμε τον Δεκέμβριο και Ιανουάριο.