«H πανδημία ανέδειξε με περίτρανο τρόπο ότι η αξία των καινοτόμων φαρμακευτικών σκευασμάτων ξεπερνά κατά πολύ την ονομαστική τους αξία, ότι ξεπερνά κατά πολύ την τιμή αποζημίωσής τους. Δεν θα υπήρχαν εμβόλια, εάν δεν υπήρχε η στενή συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων εάν δεν υπήρχε ο συντονισμός των κανονιστικών αρχών και κυβερνήσεων και εάν δεν εξασφαλίζονταν η επαρκής χρηματοδότηση για τη διάθεση των εμβολίων στον κόσμο.» Με αυτή τη διαπίστωση ξεκίνησε την ομιλία της στο HTA Conference 2022, η κα Πένυ Ρέτσα, Market Access & External Relations Director της AbbVie.
Η κα Ρέτσα ανέφερε ότι ενώ τόσο η Ευρωπαϊκή όσο και η εθνική μας νομοθεσία ορίζουν ότι οι αποφάσεις για την τιμολόγηση των νέων φαρμάκων θα πρέπει να λαμβάνονται εντός 180 ημερών -δυστυχώς όμως, οι ασθενείς στη χώρα μας δεν έχουν τόσο γρήγορη πρόσβαση στη φαρμακευτική καινοτομία όσο οι ασθενείς σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του WAIT Indicator (της IQVIA & της EFPIA) δείχνουν ότι στη Γερμανία ένα νέο φάρμακο είναι στη διάθεση των ασθενών μέσα σε 133 ημέρες στην Ελβετία σε 176 ημέρες, ενώ στην Ελλάδα χρειάζονται 498 ημέρες, δηλ. σχεδόν 18 μήνες!
Στην παρούσα πρόκληση ήρθε να απαντήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με το νέο Κανονισμό Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας, ώστε να δημιουργηθεί ένα ενιαίο πλαίσιο κανόνων και μια ενιαία διαδικασία για όλους. Oι νέοι κανόνες θα επιτρέψουν την ταχύτερη και ευρύτερη διαθεσιμότητα καινοτόμων τεχνολογιών υγείας ζωτικής σημασίας — όπως καινοτόμα φάρμακα, ορισμένα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, ιατρικός εξοπλισμός και μέθοδοι πρόληψης και θεραπείας. Ο νέος κανονισμός θα διασφαλίσει, επίσης, την αποδοτική χρήση των πόρων, θα ενισχύσει την ποιότητα της Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας σε ολόκληρη την ΕΕ, ενώ θα βοηθήσει τους εθνικούς φορείς Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας και τον κλάδο να αποφύγουν περιττές αλληλεπικαλύψεις. Επίσης, θα καθησυχάσει τις επιχειρήσεις και θα διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της συνεργασίας της ΕΕ στον τομέα της Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας.
«Στο ερώτημα του κατά πόσο έτοιμοι είμαστε να αγκαλιάσουμε σε εθνικό επίπεδο το νέο θεσμικό πλαίσιο καθώς και πόσο έτοιμοι είμαστε να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα, ώστε να πλησιάσουμε όσο πολύ γίνεται στην πρόβλεψη του νόμου για τις 180 ημέρες» η κα Ρέτσα τόνισε ότι θα πρέπει να απαντήσουμε τώρα, γιατί ο Κανονισμός ενεργοποιείται ήδη από τον Ιανουάριο του 2025 για τα ογκολογικά φάρμακα και τις προηγμένες θεραπείες, τον Ιανουάριο του 2028 για τα ορφανά φάρμακα και τον Ιανουάριο 2030 για όλα τα φάρμακα.
«Για να προσαρμοστούν όμως όλες οι εθνικές Επιτροπές ΗΤΑ στο νέο κανονισμό όσο ταχύτερα γίνεται, θα πρέπει να μας πει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τι είδους βοήθεια θα προσφέρει στα κράτη μέλη και τι υποστήριξη στις Επιτροπές ΗΤΑ; Θα τους προσφέρει οικονομική βοήθεια, θα προσφέρει διοικητική ή επιστημονική υποστήριξη; Από πλευράς τους, οι Επιτροπές ΗΤΑ θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν τι είδους βοήθεια χρειάζονται από τα Ευρωπαϊκά όργανα; Τι θα πρέπει να αλλάξει στη σύνθεση και τη λειτουργία τους; Με άλλα λόγια, εάν η κλινική αξιολόγηση θα γίνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι σε θέση για παράδειγμα η ελληνική Επιτροπή ΗΤΑ να μελετά κυρίως τις οικονομικές επιπτώσεις; Εάν όχι, τι θα πρέπει να αλλάξει; Τι σκέφτεται το Υπουργείο προκειμένου να ενισχυθεί η Επιτροπή και από οικονομολόγους υγείας;» ήταν μερικά από τα ερωτήματα που έθεσε η κα Ρέτσα.
Συμπλήρωσε ότι από την πλευρά του φαρμακευτικού κλάδου η στήριξή του στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία είναι δεδομένη και αυτό το έχει καταστήσει σαφές τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσα από την εκπροσώπησή του στους συλλογικούς φορείς. Είναι στη διάθεση της Επιτροπής, του Υπουργείου, της Ακαδημαϊκής κοινότητας, και φυσικά των Ευρωπαϊκών οργάνων, να προσφέρει την εμπειρία, την τεχνογνωσία και καινοτόμες δέες, για να γίνει όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική η διαδικασία για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Εξάλλου, τόνισε όλοι, πολιτική ηγεσία, θεσμοί, φαρμακευτικός κλάδος και ασθενείς, αντιμετωπίζουν την ίδια πρόκληση καθώς επιζητούν το ίδιο πράγμα: αξιόπιστες, υψηλού επιπέδου αξιολογήσεις, ίδιους κανόνες για όλους και ταχύτερη πρόσβαση όλων των ασθενών στη φαρμακευτική καινοτομία.
Η κα Ρέτσα κλείνοντας την ομιλία της εξέφρασε την αισιοδοξία της ότι η πρόκληση που έχουμε σήμερα είναι πραγματικά να μετατρέψουμε αυτόν τον Ευρωπαϊκού μηχανισμό για την Αξιολόγηση Τεχνολογιών Υγείας με τον κατάλληλο συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων φορέων, σε έναν επιταχυντή πρόσβασης των ασθενών στη φαρμακευτική καινοτομία.