Ο καρκίνος των ωοθηκών αποτελεί την δυσκολότερη θεραπευτικά γυναικολογική κακοήθεια. Η νόσος διαγιγνώσκεται συνήθως καθυστερημένα, σε προχωρημένο στάδιο, και παρά τη βέλτιστη χειρουργική αντιμετώπιση και τις σύγχρονες συστηματικές θεραπείες υποτροπιάζει σε υψηλό ποσοστό. Είναι επομένως επιτακτική η ανάγκη για νέες στρατηγικές πρόληψης και έγκαιρης ανίχνευσης της νόσου που θα αυξήσουν την επιβίωση των ασθενών. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω του προγράμματος Horizon Europe, χρηματοδοτεί το νέο έργο DISARM – Disarming the Silent Threat of Ovarian Cancer, 28 εταίρους από 12 χώρες. Το πρόγραμμα ξεκίνησε την 1η Σεπτεμβρίου 2025, έχει διάρκεια 4 ετών και συνολικό προϋπολογισμό 13,2 εκατομμυρίων ευρώ. Το πρόγραμμα που συντονίζεται από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου έχει ως στόχο να καλύψει τα κενά στη διαχείριση του καρκίνου των ωοθηκών, δίνοντας έμφαση στην αξιολόγηση κινδύνου των φορέων κληρονομούμενων μεταλλάξεων που προδιαθέτουν για τη νόσο και στην έγκαιρη διάγνωση του νοσήματος στο γενικό πληθυσμό. Το πρόγραμμα συνδυάζει αποδεδειγμένα αποτελεσματικές τεχνολογίες, έτοιμες για ευρεία εφαρμογή, με καινοτόμες λύσεις που μπορούν να ενσωματωθούν στην καθημερινή κλινική πρακτική.
H Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα), με τον Διευθυντή της Θεραπευτικής Κλινικής Καθηγητή και τ. Πρύτανη ΕΚΠΑ Θάνο Δημόπουλο και τον συντονιστή του έργου Επίκουρο Καθηγητή Μιχάλη Λιόντο έχει κομβικό ρόλο στο DISARM καθώς μεταξύ των άλλων συμμετέχει ενεργά στην κλινική ανάπτυξη του προγράμματος. Πιο συγκεκριμένα, η Θεραπευτική Κλινική θα συντονίσει την κλινική μελέτη που θα διεξαχθεί σε 5 χώρες (Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Πορτογαλία, Τσεχία και Λιθουανία) και θα αξιολογήσει τις καινοτόμες μεθόδους έγκαιρης διάγνωσης της νόσου που αναπτύσσονται στα πλαίσια του προγράμματος.
Στη χώρα μας, η κλινική μελέτη θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με την Μονάδα Γυναικολογικής Ογκολογίας του Νοσοκομείου Αλεξάνδρα (Υπεύθυνος Καθηγητής Κος Δημήτριος Χαϊδόπουλος) της 1ης Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής του ΕΚΠΑ (Διευθυντής Κος Γεώργιος Δασκαλάκης). Παράλληλα, η Θεραπευτική Κλινική θα συνεργαστεί στενά με το Εργαστήριο Μοριακής Γενετικής του Ινστιτούτου «Δημόκριτος» με υπεύθυνη Ερευνήτρια της Κα Φλωρεντία Φωστήρα για την πολυπαραγοντική εκτίμηση και αξιολόγηση κινδύνου στον τακτικό κλινικό έλεγχο με χρήση πολυγονιδιακών ελέγχων (Polygenic Risk Score) που μπορεί να αποτελέσει μελλοντικά ένα χρήσιμο εργαλείο για την εξατομικευμένη εκτίμηση του κινδύνου εμφάνισης νεοπλασιών.